Luchtkwaliteit in het bouwbesluit

We zetten onderstaand uiteen wat de basiseisen zijn waar een ventilatiesysteem in een woning aan moet voldoen, uitgedrukt in liters verse lucht per seconde per m². Zowel bij nieuwbouw als bij renovatie is dit de huidige norm zoals vermeld in het Bouwbesluit 2012 (meest recente versie):

• Per verblijfsruimte, waar je zittend of slapend tijd doorbrengt, is de capaciteitseis minimaal 0,9 liter per seconde per m²

• In een opstelplaats voor een kooktoestel, een keuken of woonkamer met open keuken, is de minimale capaciteitseis 21 liter per seconde vloeroppervlak.

• Voor de toiletruimte wordt gerekend met minimaal 7 liter per seconde.

• Ter voorkoming van schimmel en andere vochtproblemen in de badkamer is de minimale capaciteitseis in de natte ruimte 14 liter per seconde.
  De cv-installateur rekent ook met deze waarde om warmteverlies door ventilatie te compenseren. Hiermee wordt uitgerekend hoeveel verwarming er nodig is in de badkamer.

In het Bouwbesluit wordt gerekend met een liter-eenheid per seconde. In de dagelijkse werkbare realiteit wordt dit omgezet naar liters per uur en of m³ per uur. De techniek gaat altijd steeds verder en de voortgang gaat sneller dan de aanpassing van de regelgeving. We leggen de lat graag wat hoger dan de eisen van het Bouwbesluit en kijken daarbij goed naar de routing van de verse lucht in huis. Er wordt gewerkt naar een 50/50 balans met luchttoevoer die rechtstreeks van buiten komt en overstroom van verse lucht die door huis beweegt.

We beginnen met de toevoer op de slaapkamer waar zoveel mogelijk verse lucht wenselijk is. We slapen immers circa 30% van ons leven. ’s Nachts neemt het gehalte CO2 in een slaapkamer snel toe. Bij het uitademen stoten we namelijk kooldioxide uit, die in de ruimte blijft hangen zolang er niet voldoende verse lucht wordt toegevoerd. Idealiter begint de routing van de WTW-installatie op de slaapkamer en brengt daar zoveel mogelijk 100% verse buitenlucht binnen. Tussen de 10 en 14 liter per uur is ideaal voor twee personen. De verbruikte lucht uit de slaapkamer verdwijnt onder de deur door via luchtafvoer in de badkamer. De overstroom van verse lucht kan naar de overloop en vanuit de hal of entree naar de woonkamer en (open) keuken stromen. De overstroom wordt in de woonkamer/keuken aangevuld met verse lucht van buiten om zo minimaal aan de capaciteitseis te voldoen. Zeker in de keuken. Volgens onderzoek van TNO is het daar een bron van ultrafijnstofdeeltjes tijdens het koken en bakken.

Waar in woningen wordt gerekend vanuit de oppervlakte en een vaste waarde per type ruimte (toepassing), gelden in bijvoorbeeld kantoorruimtes, horecagelegenheden en hotelkamers andere eisen. Daar wordt de luchthoeveelheid bepaald aan de hand van de bezetting van deze ruimten. De capaciteit is dan gebaseerd op het aantal medewerkers of gasten per ruimte.

Het Bouwbesluit stelt geen voorschriften ten aanzien van de maximum concentraties van diverse stoffen (bijvoorbeeld concentratie CO2 of fijnstof), of aan andere risicofactoren voor een goede luchtkwaliteit. Dat is te monitoren met een luchtkwaliteitsmeter of met sensoren die het WTW-systeem aansturen. Bovendien is in de praktijk de werking van een ventilatiesysteem sterk afhankelijk van het gebruik en onderhoud. Dat laatste is te sturen met een onderhoudscontract en het tijdig vervangen van filters voor maximaal rendement van de installatie.